Wyślij tekst przez e-mail Przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w województwie łódzkim
Abstrakt
Rodzina postrzegana jest w wielu społeczeństwach jako wartość zajmująca wysokie miejsce w hierarchii, zdecydowanie wyprzedzając inne wartości, takie jak kariera zawodowa, samorealizacja czy życie towarzyskie. W Polsce pozycja rodziny była zawsze bardzo wysoka, wyższa nawet niż w innych krajach Europy Wschodniej. Zmiana ustrojowa zapoczątkowana w 1989 r. niewiele w tej materii zmieniła. Jednocześnie zmienia się koncepcja rodziny: z jednej strony umacnia się dążenie do rodziny pełnej, złożonej z pary rodziców i dzieci, z drugiej zaś – rośnie liczba osób dostrzegających konieczność zmodyfikowania form życia rodzinnego, podkreślająca prawo osób żyjących w rodzinie do samorealizacji. Oznacza to spadek akceptacji jej tradycyjnych form.
W artykule zaprezentowano przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w województwie łódzkim wykorzystując dostępne dane statystyczne pochodzące z dwóch ostatnich spisów powszechnych (2002 i 2011). Celem opracowania jest pokazanie przestrzennego zróżnicowania (według powiatów) przemian demograficznych dotyczących obszaru przemian rodziny (jej formy i składu). Z przeprowadzonej analizy danych statystycznych wynika, że przemiany zjawisk matrymonialno-prokreacyjnych w województwie łódzkim są wyraźnie zróżnicowane w podziale miasto/wieś. Należy podkreślić, że dynamika przemian była większa w powiatach bardziej „wiejskich” niż „miejskich”.
Słowa kluczowe
Bibliografia
Goldstein, J.R., Sobotka, T., Jasilioniene, A. (2009). The End of “Lowest-Low” Fertility? Population and Development Review, 35, 663–699.
Janiszewska, A. (2013). Zachowania matrymonialne i prokreacyjne w Polsce – ujęcie geograficzne, Łódź: Wyd. UŁ.
Kaa van de, D.J. (1994). The second demographic transition revisited: Theories and expectations. In: G. Beets i in. (eds.), Population and family in the Low Countries 1993: Late fertility and other current issues. NIDI/CBGS Publication, 30, Pennsylvania/Amsterdam: Swets and Zeitlinger, Berwyn, 81–126.
Kaa van de, D.J. (1997). Options and sequences: Europe’s demographic patterns. Journal of the Australian Population Association, 14(1), 1–29.
Kaa van de, D.J. (1999). Europe and its population: the long view. In: D.J. van de Kaa, H. Leridon, G. Gesano, M. Okólski (eds.), European Populations: Unity in Diversity, Dordrecht etc., Kluwer Academic Publishers, 1–49.
Kaa van de, D.J. (2001a). Demographic Transition, Second. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 5, 3486–3488.
Kaa van de, D.J. (2001b). Postmodern fertility preferences: from changing value orientation to new behavior. In: R.A. Bulatao, J.B. Casterline (eds.), Global Fertility Transition, Supplement to PDR, 27. New York: Population Council, 290–331.
Kaa van de, D.J. (2001c). Second Demographic Transition: concepts, dimensions, new evidence, Pozyskano z: www.google.pl/#q=Van+de +Kaa%C+D.+J.%2C2001%2C+Second+Demographic+Transition%3Aconcepts%2C+dimensions%2C+new+evidence%2C.
Kaa van de, D.J. (2008). Demographic Transitions, NIDI Working Paper No 1. The Hague: NIDI.
Klima, E. (2015). Atlas Katolickiej Łodzi. Łódź: Wyd. PŁ, wersja elektroniczna.
Kotowska, I. (1999). Przemiany demograficzne w Polsce w latach 90. w świetle koncepcji drugiego przejścia demograficznego. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Kwak, A. (1995). Niezamężna kohabitacja jako zjawisko społeczne. Studia Socjologiczne, 3–4, 141–156.
Kwak, A. (2002). Uniwersalność instytucji rodziny i kierunki jej przemian. Roczniki Socjologii Rodziny, XIV, 11–23.
Kwak, A. (2005). Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja. Warszawa: Wyd. Akademickie „Żak”.
Lesthaeghe, R. (1995). The second demographic transition in Western countries: An interpretation. In: K.O. Mason, A.-M. Jensen (eds.), Gender and family change in industrialized countries, Oxford: Clarendon Press.
Lesthaeghe, R., Surkyn, J. (2002). New forms of household formation in Central and Eastern Europe: are they related to the newly emerging value orientations? Economic Survey of Europe, 1, 197–216.
Matysiak, A. (2009). Is Poland really ‘immune’ to the spread of cohabitation?, Demographic Research, 21(8), 215–234.
Matysiak A., Mynarska M. (2014). Urodzenia w kohabitacji: wybór czy konieczność? W: A. Matysiak (red.), Nowe wzorce formowania i rozwoju rodziny w Polsce. Przyczyny oraz wpływ na zadowolenie z życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 104–129.
Mynarska, M., Matysiak, A. (2010). Diffusion of cohabitation in Poland. Studia Demograficzne, 1–2/157–158, 11–25.
Okólski, M. (2005). Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Perelli-Harris, B., Sigle-Rushton, W., Kreyenfeld, M. R., Lappegård, T., Keizer, R., Berghammer, C. (2010), The educational gradient of childbearing within cohabitation in, Europe Population and Development Review, 36:4, 775–801, DOI:10.1111/j.1728-4457.2010.00357.x
Rubin, R.H. (2001). Alternative lifestyles revisited, or whatever happened to swingers, group marriages, and communes? Journal of Family Issues, 22, 711–726.
Runge, J. (2007). Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sobotka, T. (2011). Fertility in Central and Eastern Europe after 1989: Collapse and gradual recovery. Historical Social Research, 36(2), 246–296.
Szlendak, T. (2012). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: PWN.
Szukalski, P. (2001). Związki kohabitacyjne w krajach rozwiniętych. Wiadomości Statystyczne, 1, 64–73.
Szukalski, P. (2004). Kohabitacja w Polsce. W: W. Warzywoda-Kruszyńska, P. Szukalski (red.), Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie polskim. Łódź: Wyd. UŁ.
Szukalski, P. (2015). Przemiany zachowań rozrodczych w województwie łódzkim. W: P. Szukalski (red.), Procesy demograficzne w województwie łódzkim w XXI wieku. Łódź: Wyd. UŁ.
Waite, L.J. (2000). The family as a social organization: Key ideas for the twentyfirst century. Contemporary Sociology, 29, s. 463–469.
Refbacks
- There are currently no refbacks.